Tuz uzun zamandır sağlığımız açısından tartışılan bir gıda bileşenidir. Vücudumuzda sıvı dengesi, kan basıncının dengelenmesi, sinir-kas sisteminde uyarıların iletilmesi gibi önemli görevlerin yanında çeşitli gıdaların saklanmasında koruyucu olarak kullanmaktayız. O zaman tuz hakkında tartışmaya neden olan konu nedir? Tabi ki tüketim miktarını ayarlama konusunda ki sıkıntımız.
Her besinde olduğu gibi tuzun da aşırı tüketimi sağlığımızda problemlere neden olabilmektedir. Acaba bu problemler nelerdir?
Aşırı tuz tükettiğimizde; tuzun içeriğindeki minerallerden biri olan sodyumu da fazla tüketmiş olacağız buda kan basıncımızın yükselmesine neden olacaktır. Yüksek kan basıncı diğer adıyla hipertansiyon hastalığı da kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları ve felç için temel risk faktörüdür. Yani sizler hipertansiyon hastalığına ev sahipliği yaptığınızda her an diğer hastalıklarda kapınızı çalabilir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bu hastalıklardan korunmak ve ölüm oranını azaltmak için günlük beslenmedeki tuz miktarının 5 gramı geçmemesini önermektedir. Hollanda da bu miktar 6 grama kadar çıkabilmektedir.
Unutmayalım ki tuzu sadece yediğimiz yemekten değil birçok paketli/hazır gıdalardan da alıyoruz. Üstelik bu ürünlerde çok daha fazla miktarda tuz bulunuyor!
Peki tuza neden iyot katılır?
Evimize aldığımız tuz paketlerinin üzerinde ‘’iyotlu tuz’’ yazısını hepimiz görmüşüzdür. Hiç merak edip araştırdınız mı bu iyot nedir, ne işe yarar? Eğer cevabınız ‘’hayır’’ ise hiç durmayın okumaya devam edin!
İyot; vücudumuzda çok az miktarda bulunan, tiroid hormonlarının oluşumu ve dolayısıyla normal büyüme-gelişme için gerekli olan bir elementtir. Eksikliğinde gebelerde; düşük doğum, ölü doğum, düşük doğum ağırlıklı bebek; bebeklerde guatr, fiziksel ve zihinsel fonksiyon geriliği gibi önemli sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.
Vücudumuz iyodu depolayamadığından eksikliğini önlemek için de az miktarda ve düzenli olarak almamız gerekiyor.
İyodu hangi kaynaklardan sağlayabiliriz?
İyot vücudumuza meyve, sebze, deniz ürünleri ve su tüketimiyle alınır. Ancak besinlerimizde ve içme suyumuzda yeterli iyot bulunmuyorsa iyot eksikliği oluşabilir. İşte bunu önlemek için de toplumda herkesin kolay ulaşabileceği ve hergün tüketeceği gıda bileşeni olan tuzu iyotla zenginleştirmişlerdir.
Sen gel tuzu iyotla zenginleştir ama biz basit hatalardan yemeğimize eklediğimiz tuzdaki iyodu kaybedelim olacak şey mi? Değil. Bu durumu önlemek istiyorsak yemeğimize tuzu yemek ocaktan indirilirken veya sofrada eklemeliyiz.
Sizlerinde sofralarınızı vitamin ve minerallerden zengin besinlerle zenginleştirmeniz dileğiyle hoşcakalın!
Yazar: Busranur Durukan (Nutry’de stajyer diyetisyen)